آمار تسلیحات و نیروهای مسلح ایران و عراق در جنگ تحمیلی

در این مدت تا شروع حمله گسترده در 31 شهریور 1359 با حملات کوچک بسیاری که علیه ایران انجام می دادند. به خیال خام خودشان ارزیابی توان قدرت ایران را هم به عمل می‌آوردند. از طرفی چون قرار بود جنگ حداکثر ظرف یک هفته تا ده روز با اشغال تهران و انهدام ایران یا تقسیم آن به پنج کشور کوچک و ضعیف به پایان برسد میزان زیادی اسلحه سبک و سنگین و نیروی انسانی متناسب با نقشه‌های شوم آماده  کرده بودند.

قبل از انقلاب اسلامی رژیم شاه تمام اسلحه و تجهیزات نظامی مورد نیاز ایران رااز آمریکا یا متحدان آن خریداری می‌کرد. یکسال مانده به پیروزی انقلاب اسلامی با شدت گرفتن اعتراض‌های مردم و تظاهرات میلیونی آنها، شاه فرصت خرید و وارد کردن سلاح‌های سنگین را نداشت و تنها سلاح‌هایی که در این مدت وارد کشور می‌شد ابزار شکنجه و سلاح‌های سبکی بود که بر علیه مردم به کار گرفته می‌شد.

آمریکانیزازصدور هواپیماهای F16 که هواپیمای پیشرفته و با قابلیتی است و سایر سلاح‌های خریداری شده توسط رژیم شاه، علی رغم اینکه پول آنها را هم گرفته بود، خودداری می‌کرد.

مجموعه این عوامل باعث برتری تسلیحاتی عراق بر ایران شد. ایران دوسا ل و هفت ماه امکان ارتقاء‌ نیروهای مسلح و تسلیحات خود را نداشت و درگیر جنگ‌های داخلی بود ولی عراق با کمک 36 کشور با سرعت و بدون هیچ محدودیتی ارتشی قدرتمند آماده کرده بود.

گذشته از برتری عراق در تعداد سلاح‌های موجود، آنها از نظر کیفیت سلاح‌ها نیز از ایران برتر بودند به گونه‌ای که به  عنوان مثال هواپیماهای جنگی ایران فانتوم‌های F4,F5,F7,F14 بود و تکنولوژی ساخت و توانایی رزمایش آنها خیلی پائین‌تر از هواپیماهایی بود که در اختیار ارتش عراق قرار داده می‌شد. در فصل‌های قبل خواندید که فرانسوی‌ها هواپیماهای فوق مدرن سوبراتاندارد را به عراقی‌ها اجاره دادند.

انواع هواپیماهای ساخت روز در روسیه مثل میگ و سوخو هم بدون کمترین محدویت در اختیار عراق قرار می‌گرفت.

طرف دیگر جنگ یعنی ایران امکان خرید هواپیماهای جدید و مدرن را نداشت. چون در محاصره نظامی دنیا بود. حتی قادر به خرید لوازم یدکی مورد نیاز این هواپیما هم نبود، چون هیچ کشوری حاضر نمی شد آنها را در اختیار ایران قرار دهد. اگر هواپیمایی از ایران مورد حمله قرار می‌گرفت و سقوط می‌کرد امکان جایگزینی آن نبود ولی اگر یک هواپیما از عراق سقوط می‌کرد چند هواپیما جایگزین آن می‌شد.

در مورد سلاح‌های دیگر هم وضعیت به همین شکل بود.  اما همه این نابرابری‌ها با تلاش و همت مردانه رزمندگان ایران به نفع ما تمام شد.

خلبانان عراقی که پیشرفته‌ترین هواپیماهای روز دنیا و فضای کشورهای عربی خلیج فارس و اطلاعات دقیق ماهواره‌های جاسوسی آمریکا را در اختیار داشتند، از حمله به شهرهای ایران عاجز می‌ماندند و با پرواز در ارتفاع خیلی بالا اغلب بمب‌های خود را بی‌هدف رها می‌کردند و با دست پاچگی رو به عراق فراری می‌شدند. اما خلبانان ما با هوش و نبوغ خود و با شجاعتی که حاصل ایمان به خدا بود تا سرزمین‌های غربی عراق در مرز اردن و سوریه حمله می‌کردند و با نابودی و انهدام فرودگاه‌ها و پایگاه‌های نظامی عراق به کشورمان بازمی‌گشتند. با شهامت و شجاعت خلبانان ما ضعف‌ها و کمبودهای تسلیحاتی ما نسبت به عراق برطرف می‌شد و در این راه خلبانان قهرمان ایران تا انجام عملیات شهادت طلبانه با هواپیماهای خود در بغداد هم پیش ‌رفتند.

در مورد نیروی انسانی هم با توجه به اینکه جمعیت کشور عراق کمتر از نصف جمعیت ایران بود در طول جنگ این کشور همواره از نیروی انسانی بیشتری برخوردار بود.

این برتری عراق دو دلیل داشت یکی اینکه صرف نظر از سربازان عراقی، سربازان کشورهای دیگر عربی هم در کنار ارتش عراق علیه ایران می‌جنگیدند. از طرف دیگر حضور در جبهه‌‌های جنگ در ایران داوطلبانه بود، یعنی اجباری در اینکه حتماً همه جوانان در جبهه‌ها حاضر شوند، نبود. غیر از سال آخر جنگ که اعزام به دوره سربازی و حضور 20 درصد از کارکنان واجد شرایط جسمانی ادارات دولتی در جنگ اجباری شد. در طول جنگ حضور در جبهه برای ایرانی‌ها داوطلبانه بود و اجباری برای حضور همه در جبهه نبود.

در طول جنگ‌های دنیا در تاریخ بشر این یک پدیده است که کشوری مورد حمله مستقیم و غیر مستقیم کشورهای دیگر قرار گیرد و حضور در جبهه‌های جنگ برای مقابله با حملات دشمنان  داوطلبانه باشد.

حتی در جنگ‌هایی که حضرت رسول (ص) با کفار داشت، اینگونه نبود. یکی از اصحاب آن حضرت به نام ابی‌لبابه دریکی از جنگ‌های بین مسلمین و کفار شرکت نکرد. پس از بازگشت مسلمانان از جنگ، حضرت رسول (ص) به آنان دستور دارد هیچ کس با ابی‌لبابه معاشرت نداشته باشد. وقتی او دید هیچ کس با او معاشرت ندارد خود را به یکی از ستون‌های مسجد مدینه بست و گفت تا خدا گناه مرا نبخشد و رسول خدا مرا عفو نکند، خود را از این ستون باز نخواهم کرد. بعد از مدتی آیه 27 سوره مبارکه انفال نازل شد و خدا توبه او را پذیرفت.

آمار تسلیحاتی و نیروی نظامی دو کشور در آخر جنگ بیانگر بخشی از این نابرابری تسلیحاتی و نیروی نظامی دو کشور است.

 

نوع سلاح	موجودی ایران	موجودی عراق
هواپیمای جنگی	200 فروند	610 فروند + 90 فروند هواپیمای آمریکایی و اروپایی که در ناوهای این کشورها در خلیج فارس بودند.
هلی کوپتر (بالگرد)	300 فروند	325 فروند+تعدادی بالگردکه درناوهای کشورهای غربی درخلیج فارس بود.
تانک و خودروی زرهی	1050 دستگاه	6230 دستگاه
توپخانه دور برد	600 دستگاه	3900 دستگاه
نیروی نظامی	655000 نفر	800000 نفر

خسارت عراق در طول هشت سال جنگ

1ـ هواپیما: 238 فروند

2ـ هلی کوپتر (بالگرد): 91 فروند

3ـ زرهی: 7360 دستگاه

4ـ توپخانه: 965 قبضه

5ـ نیروی انسانی: 410000 نفر

منبع:

aja.ir